KAZIMIERZ BUJAKIEWICZ

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

St. sierż. Kazimierz Bujakiewicz, ur. w 1898 r., urzędnik, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Do niewoli dostałem się wraz z całym oddziałem 18 września 1939 r. w okolicy Dubna.

3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

Hoszcza, Zborów, Brody.

4. Opis obozu, więzienia:

Hoszcza – koszary Korpusu Ochrony Pogranicza; warunki mieszkaniowe bardzo złe z powodu przepełnienia (ponad 1,7 tys. ludzi), higiena z tych samych powodów bardzo zła.

Zborów – barak drewniany, ciasny, ciemny i bardzo wilgotny, duże zawszenie żołnierzy.

Brody – barak drewniany, wilgotny, świeże drewno.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Jeńcy wojenni – Polacy, Ukraińcy, Białorusini, Żydzi. Poziom umysłowy mieszany, moralny na ogół bardzo dobry. Stosunki między Polakami a innymi narodowościami bardzo luźne, jedynie w tych obozach, gdzie ja przebywałem, Polacy żyli bardzo dobrze z tymi, którzy podawali się za Białorusinów.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Codzienny wymarsz do robót drogowych, budowa lotnisk – rozkopywanie gór celem wydobycia piasku i żwiru, tłuczenie kamienia i inna bardzo ciężka praca. Na miejscu pracy musieliśmy być o godz. 6.00 rano według czasu moskiewskiego. Praca 12 godzin dziennie. Normy pracy bardzo wygórowane, dla wielu niewykonalne, toteż wyżywienie i wynagrodzenie, które było uzależnione od tych norm, było bardzo mizerne, a wynagrodzenia wcale się nie otrzymywało. Przypuśćmy, że ktoś miał w ciągu pięciu dni normę wypełnianą, a w następne pięć dni normy nie wypełnił, to zarobek szedł na pokrycie utrzymania w tych dniach drugich. Życie koleżeńskie wśród Polaków bardzo dobre, pomagano sobie wzajemnie, [nieczytelne] się jak kto umiał, broniono jeden drugiego przed władzami NKWD.

Stosunki koleżeńskie między jeńcami Polakami a jeńcami innych narodowości były luźne, ale nie z naszej winy. Życia kulturalnego prawie nie było ze względu na zakaz władz.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Stosunek władz NKWD do Polaków był zły. Stale nam mówiono, że Polska przepadła i że prędzej mi włosy na dłoni wyrosną, jak Polska powstanie, a ostatnimi czasy przed wojną niemiecko-rosyjską mówiono, że Polska będzie, ale czerwona. Szkalowano i krytykowano wszystko co polskie i samą Polskę. Urządzano tzw. biesiedy, do uczestnictwa w których byli jeńcy zmuszani, a na których sławiono rządy komunistyczne. Urządzano pogadanki antyreligijne. Mimo wszystko jeńcy polscy (Polacy) wykazywali wielkie uświadomienie moralne i religijne oraz bezprzykładny patriotyzm.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Pomoc lekarska bardzo słaba z powodu braku środków lekarskich.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Od czasu do czasu otrzymałem list od rodziny będącej pod okupacją niemiecką.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

24 sierpnia 1941 r. w obozie jeńców w Starobielsku wstąpiłem do wojska polskiego.

Miejsce postoju, 4 marca 1943 r.