H. Wawrzyniak
kl. IV
Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Toruniu
14 czerwca 1946 r.
Jak uczyłem się w czasie okupacji
Na [tajne] komplety nie uczęszczałem. Języka polskiego uczyłem się sam w domu. Podczas okupacji byłem w Toruniu, gdzie wszelkie objawy polskości były surowo tępione.
Warunki, w jakich się żyło, były bardzo ciężkie. Nauka języka ojczystego pozostawała z tego powodu mało ożywiona. Zaznaczał się tutaj podczas okupacji kompletny brak nauczycieli oraz polskich podręczników szkolnych.
O zespołach uczącej się młodzieży nie było mowy. Nawet ucząc się sam, narażałem się na niebezpieczeństwo wykrycia ze strony pilnie obserwujących nas Niemców. Trudno mi powiedzieć, jaki materiał (program) opanowałem, uczyłem się bowiem trochę głównych przedmiotów, jak np. języka polskiego, [języka] angielskiego, matematyki, geografii i historii. Podręczników przedwojennych było na ogół bardzo mało.