TEODOR BARNA

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

Teodor Barna, saper, ur. w 1900 r., rolnik, żonaty.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

10 lutego 1940 r. zostałem wraz z całą rodziną wywieziony z kolonii Olejanka [Oliniki?], pow. [gm.] Toporów, woj. tarnopolskie.

3. i 4. Nazwa i opis obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:

W ciągu „podróży” do nowego miejsca przesiedlenia w Krasnoborsku, archangielskiej obłasti, trwającej ok. miesiąca, żołnierze sowieccy z konwoju (bojcy) nie wypuszczali nikogo z transportu. Jednym słowem transport odbywał się w strasznych warunkach sanitarnych. Gdy wreszcie półżywi dojechaliśmy do nowego miejsca przymusowych robót (lesospław) dali nam mieszkanie: 25 m2 na 18 ludzi, tak że dosłownie obrócić się nie można było. W barakach dla przesiedleńców było zawsze chłodno i wiatr hulał. Barak ten był brudny, obszarpany.

5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:

Wśród przesiedleńców najwięcej było Polaków i Białorusinów, Ukraińcy nieliczni. Przestępstwem naszym było to, że byliśmy osadnikami wojskowymi. Stosunki wzajemnego współżycia układały się bardzo dobrze. Niestety, nie mogliśmy sobie wzajemnie pomagać z braku środków.

6. Życie w obozie, więzieniu:

Pracowałem od godz. 6.00 rano do 18.00. Norma narzucona przez władze sowieckie była taka, że nikt jej nie mógł wypełnić. Zarabiałem dziennie sześć rubli, co dla sześcioosobowej rodziny nie mogło starczyć na nic poza kupnem chleba. Ratowałem się w taki sposób, że sprzedawałem część swoich rzeczy. W końcu mieliśmy tylko to, co na sobie. Stołówka sowiecka bardzo nędznie odżywiała i to trzeba było czekać po parę godzin w kolejce.

7. Stosunek władz NKWD do Polaków:

Często politruk mówił o tym, że Polski już nie będzie, żeby się nie łudzić nadzieją. Trzeba pracować, aby jeść – tak mówi ich zakon.

8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:

Na tym posiołku zmarło z głodu ok. 250 ludzi. Lekarze nie mogli pomóc, bo lekarza nie było. Umarli: Kowalski, Banasia itd.

9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?

Listów z Polski od rodziny, co była pod Niemcem, nie otrzymywałem.

10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?

Po wielu trudnościach zostałem zwolniony z rodziną w październiku 1941 r. i po strasznych dniach głodu i zimy rosyjskiej przybyłem do Dżałał-Abadu, gdzie zostałem przyjęty w lutym 1942 r. do armii.

Miejsce postoju, 2 lutego 1943 r.