1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
Kpr. Bol[esław] Wawrzyniak, ur. 23 lipca 1913 r. w Petersburgu (Rosja), urzędnik Państwowej Wytwórni Am. nr 1 w Warszawie, kawaler, [3] Karpacki Batalion [Ciężkich] Karabinów Maszynowych, pluton karabinów maszynowych.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
W styczniu 1940 r. w czasie ucieczki do granicy, przez żołnierzy NKWD.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Po zaaresztowaniu osadzony w więzieniu w Białymstoku, po czym w Brześciu nad Bugiem, gdzie siedziałem do 28 lutego 1941 r. 1 marca 1941 r. odczytano mi wyrok, skazujący mnie na trzy lata przymusowych robót w obozie pracy Suchobezwodna [Suchobezwodnoje], woj. Gorkij.
4. Opis obozu, więzienia:
Obóz na północny wschód od stacji Suchobezwodna [Suchobezwodnoje] leżącej na linii Gorkij–Władywostok, 180 km od Gorkij. Wokół las mieszany: brzoza, z której bardzo starannie wybierano materiał lotniczy, sosna – kopalniaki, osika – zapałki, reszta na opał do Moskwy. Teren mokry. Obóz nr 10 liczył pięć baraków, każdy dla 300 więźniów. Piekarnia, łaźnia i izba chorych na 30 łóżek, jadalnia i budynek administracji. Baraki codziennie myte wewnątrz. Gorąca woda do picia.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
W obozie dziewięciu obywateli polskich, w tym czterech Żydów. Polacy za usiłowanie przekroczenia granicy, Żydzi za spekulację i kradzież. Robotnicy o średniej inteligencji; Żydzi – zawód nieznany. Współżycie między Polakami, Żydzi osobno.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Pobudka o 4.30, o 5.00 śniadanie, godz. 6.00 – wymarsz brygadami do wyznaczonych na ten dzień prac. Skład brygady: ok. 30 ludzi plus wartownik z psem. Za wyrobienie 50 proc.
[normy] – [trzeci] kocioł: rano 450 g chleba i pół litra wody z mąką, kolacja – ta sama zupa z jedną łyżką kaszy, bez tłuszczu. Kocioł drugi – za wykonanie pracy w stu procentach przez dziesięć dni – 600 g chleba, rano kasza, wieczorem zupa i kasza z olejem jadalnym, sto gramów bułeczki z czarnego chleba. Kocioł pierwszy (ponad 126 proc. [normy] przez dziesięć dni) – 750 g chleba, rano trzy czwarte litra zupy, kasza na obiad, 200-gramowa bułeczka z chleba z grochem, wieczorem zupa, czasami – gdy padnie koń – z mięsem, drugie danie i kompot. Norma na sto procent: pięć metrów kwadratowych dla jednego [człowieka]. Miejsce pracy oddalone od obozu siedem kilometrów.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
W więzieniu szykany, starali się zastraszyć oskarżonego.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
W więzieniu codzienny obchód lekarza lub sanitariusza, w obozie zgłaszanie się do lekarza po przyjściu z pracy. Ludzie z temperaturą zwalniani od pracy, tracili w ten sposób procenty potrzebne do otrzymania kotła. Ciężko chorych wysyłano do szpitala.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Żadna.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
24 września 1941 r. skierowany na pracę jako wolny człowiek do Wjaleko-Polan [?], 200 km od Kazania na wschód. Złożyłem podanie o przyjęcie mnie do Wojska Polskiego. W czasie czekania na odpowiedź zorientowałem się, gdzie są nasze oddziały, samowolnie wyjechałem, 14 grudnia 1941 r. zameldowałem się w Tocku [Tockoje] w 19 Pułku Piechoty.