1. Dane osobiste:
Kanonier Władysław Pazdzior, ur. 1910 r., robotnik, żonaty.
2. Data i okoliczności aresztowania:
[Aresztowany] 18 września 1939 r. we Włodzimierzu i pędzony pieszo do Łucka. Przez trzy dni dali 300 g chleba i 150 mięsa. W Łucku w magazynie znalazłem trochę żywności, która zabezpieczyła mnie na drogę, którą przebywałem pociągiem przez trzy dni do Szepietówki. Tam dawali jeść raz dziennie trochę jaglanki i jeden chleb na czterech. Trzymali mnie osiem dni.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Obozy przymusowych robót: Dubno, Równe, Ostra Góra, Mościska, Cierlany [Czerlany].
4. Opis obozu, więzienia:
Dubno – chmielarnia, Równe – budynek murowany, Ostra Góra, Mościska i Cierlany [Czerlany] – baraki drewniane; warunki mieszkaniowe bardzo zimne i brudne.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Polacy, Ukraińcy, Białorusini. Wzajemne stosunki: można było słyszeć, że Polacy męczyli [ich] przez 20 lat.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Praca dzienna od 10 do 12 godzin, bardzo wysokie normy. Jak wyrobiłem [normę] jednego dnia ([trzeba] było ubić jeden metr kamienia), to na drugi dzień [wynosiła ona] półtora metra, tak żeby nie [móc jej] wyrobić i nie dostać 800 g chleba i paru rubli. Ja więcej miesięcy musiałem dopłacać do życia, niż żem odebrał osiem albo 12 rubli. Ubranie marne, życie koleżeńskie bardzo dobre, kultura marna.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Stosunek NKWD bardzo zły, nie mogli patrzeć na naramienniki i zmusili mnie do zerwania [ich]. Propaganda: każdego dnia były pogadanki, wszystkie odczyty o komunizmie i co parę miesięcy zmuszali do podpisu egzemplarzy – jak nie chciałem podpisać, to mnie wsadzili do karceru i nie dawali jeść.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Pomoc lekarska była bardzo mała, ludzie mieli 40 stopni gorączki i musieli iść na robotę, bo lekarz miał prawo zwolnienia [tylko] dwóch procent.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?:
Łączność z rodziną była w 1940 r., [do tego była] ograniczona liczba listów. W 1941 r. żadnej łączności nie pozwolili mieć.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:
Zwolniony zostałem w Starobielsku, do którego przyszedłem z Cierlan [Czerlan], po drodze bojce strzelali do nas każdego wieczoru, żeby każdy upadł w rów i leżał do rana. Rano dali łopaty i kazali zakopać zabitych. Rannych dobijali. Jednego zabitego znam, nazywał się Dziadek.
Do armii dostałem się w Starobielsku.
Miejsce postoju, 25 lutego 1942 r.