Warszawa, 9 kwietnia 1945 r.
Wanda Lurie
Podkowa Leśna k. Grodziska
ul. Dębowa, dom p. Krügera
Do
Komisji Badania Zbrodni Niemieckich
w Warszawie
5 sierpnia 1944 r. między godz. 11.00 a 12.00 wkroczyli Niemcy na ul. Działdowską, paląc domy i wyprowadzając ludzi. Wyprowadzono nas na ul. Wolską 55 do fabryki Ursus i tam po ustawieniu nas czwórkami rozstrzeliwano. Strzelano z rewolwerów w marszu, z bardzo bliskiej odległości, oddając strzał w kark. Jestem jedną, która wyszła [z tego] cudem [cało], chociaż otrzymałam cztery strzały. Trzy dni leżałam w kałuży krwi między trupami. Kto żył jeszcze, to go dobijano, strzelając w tył głowy. W ten sposób zamordowano tam przeszło 4000 ludzi. Oto lista osób z domu, w którym mieszkałam (ul. Wawelberga 18):
1. | Jan (dozorca) i Marianna Jastrzębscy z dziećmi Krystyn | ą, | lat 11, i Kazimierzem, lat 5. |
2. | Kuśmierski z żoną i córką Marysią, lat 8. | ||
3. | Piątkowska z synem, lat 35 (tramwajarzem). |
4. | Małżeństwo Gąsiorków z synkiem Jędrusiem, lat 4, i rodzicami pani Gąsiorek. |
5. | Wilhelmina Czekalińska z córką Hanią, lat 8. |
6. | Ostrowski z synem Michałem, lat 12. |
7. | Gałecka. |
8. | Małżeństwo Cieślińskich; córkę Wandę, lat 16, uprowadzili Ukraińcy. |
9. | Andrzejewski z żoną. |
10. „Mała czarna”, mieszkała w suterynie, handlowała pieczywem.
11. Małżeństwo Wieczorków, córka z mężem, syn i synowa oraz troje dzieci: Grażyna, lat 7, [pozostałe] lat 4 oraz trzymiesięczne.
12. Rodzina z parteru, [spod] nr. 18.
13. Przewłodzki (administrator) z żoną.
14. Zygmunt i Helena Urlichowie z synami Zygmuntem, lat 12, i trzymiesięcznym Januszem.
15. Czesław i Jadwiga Kuczyńscy oraz matka staruszka Graba.
16. Szymański z żoną.
17. Kurkowiak z córką Krystyną, lat 16.
18. Alina Staworzyńska, lat 12.
19. Janusz Sikorski (krawiec).
20. Waniska (pracowała u „Phillipsa”).
21. Kamiński.
22. Krystyna Kaczmarek, lat 12.
23. Lurie: Wiesław, lat 11, Ludmiła, lat 5, i Lech, 3,5 roku.
24. Jerzy i Jadwiga Błaszkiewiczowie z córką Joasią, lat 8.
25. Tadeusz Gulle z żoną, córką Basią, lat 8, wychowankiem sierotą Tadeuszem Adamem (nazwiska nie znam), siostrą i kuzynką pani Gulle oraz służącą Anną, lat 17.
26. Iwanowska (matka inż. Dyrekcji Tramwajów Miejskich).
27. Wiktoria Konicka (żona przedsiębiorcy przewozowego) z dziećmi: Tadeuszem, lat 11, Wojciechem, lat 8, i Jędrusiem, lat 6.
28. Jan (elektrotechnik) i Zofia Koziorowscy.
29. Holenderski fabrykant na Wolskiej z żoną.
30. Bratowa pani Konickiej, która była w stanie odmiennym.
31. Znajoma pani Heleny Urlich, także brzemienna, z synem Andrzejem, lat 13; mieszkała w domu hrabiego na Wolskiej 53.
32. Dwie sublokatorki w suterynie u „Małej Czarnej”.
33. Mieszkańcy domu z ul. Działdowskiej 10.
34. Zych z żoną, córka z mężem i troje czy czworo dzieci.
35. Tkaczyk (Traczyk) – duża rodzina rzeźnika oraz nieznana mi rodzina z tegoż domu.
36. Kilka osób, które przypadkowo znalazły się u nas w schronie, wszyscy młodzi ludzie.
37. Jabłkowski z żoną, synem Zdzichem, lat 8, córką Bronką, lat 6, dwiema siostrami pani Jabłkowskiej oraz staruszką matką wyniesioną na plecach przez zięcia.
38. Joanna Kwiatek z matką staruszką.