1. [Dane osobiste:]
Podporucznik rezerwy Zygmunt Markiewicz, 34 lata, lektor uniwersytetów we Francji.
2. [Data i okoliczności zaaresztowania:]
Wzięty do niewoli rosyjskiej 19 września 1939 roku we Włodzimierzu Wołyńskim, uciekłem w pojedynkę z obozu w Jużkowie [Juży] (za Włodzimierzem nad rzeką Klaźmą), aresztowany zostałem powtórnie w Wojniłowie pod Kałuszem, woj. stanisławowskie, 28 listopada 1939, uwolniony z powodu braku dowodów [nieczytelne], aresztowany po raz trzeci 3 marca 1940 przy przekraczaniu granicy rumuńskiej.
3. [Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych prac:]
Więzienie Kołomyja, Stanisławów, Dniepropietrowsk (4 kwietnia – 15 września 1940) Charków [nieczytelne], Uchtiżemłag Czibiu, Komi ASRR.
4. [Opis obozu, więzienia:]
Warunki więzienne – pomieszczenie i wyżywienie znośne, jedynie w okresie śledztwa (w specjalnym więzieniu NKWD Dniepropietrowsk), w ogóle niesłychana ciasnota w celach i brak najprymitywniejszych legowisk, wskutek czego większość więźniów spała na cementowej podłodze. W obozie warunki mieszkaniowe lepsze.
Pod względem wyżywienia warunki w więzieniu lepsze niż w obozie. Opieka lekarska – wystarczająca w normalnych warunkach – wobec na przykład epidemii czerwonki stała się bezradna. W obozie ze względu na potrzebę rąk do pracy opieka lekarska iluzoryczna.
5. [Skład więźniów, jeńców, zesłańców:]
Duży procent Ukraińców z Rusi Zakarpackiej oraz część tak zwanych żulików, używanych głównie jako konfidenci. W obozach nr 14 i 15 Uchtiżemłag do tego elementu dołączali się jeszcze złodzieje i przemytnicy z mniejszości narodowych ZSSR (Ingusze i inni). Plagą obozu byli przestępcy pochodzenia rosyjskiego. Kieszonkowcy, włamywacze, bandyci, którzy rządzili obozem.
6. [Życie w obozie, więzieniu:]
Prace ziemne i ciesielskie. Pobudka o godzinie czwartej. Dziesięć godzin pracy przed wybuchem wojny rosyjsko niemieckiej, od 22 czerwca [1941] 12 godzin, nie licząc czasu na dojście i powrót pod konwojem z miejsca pracy. Jedzenie – tak zwany kocioł pierwszy z powodu niewyrabiania norm. Spanie na pryczach lub podłodze. Od chwili wybuchu wojny pracowałem także przy wycinaniu gałęzi brzozowych na pokarm dla koni. Przy pracy tej większość więźniów tam zatrudnionych nabawiła się malarii.
7. [Stosunek władz NKWD do Polaków:]
Stosunek władz do Polaków nacechowany nieżyczliwością na tle społecznym [„panowie”, „wyzysk ludu pracującego”], używali wszelkich sposobów badania (śledztwo nocne, głodówka, karcer, do bicia włącznie, tak w okresie początkowego śledztwa, jak i pod koniec. Propaganda w celi, jak i w obozie, polegała na działaniu na element mało wyrobiony pod względem umysłowym przez 1. stwarzanie fałszywych obrazów potęgi ZSSR; 2. piętnowanie rzekomych krzywd w „pańskiej” Polsce; 3. wytwarzanie nieufności do inteligencji; 4. wyrabianie opinii o stałości chwilowych zmian terytorialnych (po wkroczeniu na nasze ziemie aż do wybuchu wojny rosyjsko-niemieckiej.
8. [Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:]
Śmiertelność duża w okresie [nieczytelne] z powodu specyficznych warunków (ze szpitala więźniowie nie wracali do tych samych cel). W obozie północnym, w klimacie dla nas stosunkowo korzystnym, warunki zdrowotne były niezłe. W zimie z roku 1940 na 1941 dużo obywateli polskich wyznania mojżeszowego miało umrzeć w obozie, gdzie pracowałem. Ze względu na [mój] późniejszy tam przyjazd nie mogę stwierdzić, na ile te głosy były prawdziwe.
10. [Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?]
Zwolniony 7 września 1941 r., skierowany do robót w [nieczytelne] wydostałem się do wojska w końcu lutego i etap po etapie (350 km pieszo w zimie) przez Kotłas, Kirow, [nieczytelne] dostałem się do Guzor, gdzie w pierwszych dniach maja 1942 wstąpiłem w szeregi armii.