MICHAŁ JANISZEWSKI

1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):

St. strzelec Michał Janiszewski, lat 27 (ur. w 1915 r.), prawnik, kawaler.

2. Data i okoliczności zaaresztowania:

Aresztowany zostałem 10 listopada 1939 roku w Stanisławowie. Wzięty zostałem z mieszkania przy ulicy Wołczynieckiej 21. W Stanisławowie zatrzymałem się z całą grupą osób mniej lub więcej mi osobiście znanych; mieliśmy otrzymać przewodnika, który nas przeprowadzi przez granicę węgierską.

3. Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych prac:

Siedziałem w gmachu NKWD w Stanisławowie (dawny gmach unickiego seminarium duchownego), później w więzieniu (przy Sądzie Okręgowym). 25 grudnia zostałem wywieziony do Odessy, gdzie przebywałem aż do 6 września 1940, tam też otrzymałem wyrok zaoczny (tzw. тройка) na pięć lat obozu pracy (Уст. Труд. Лаг.). W obozach przebywałem koło Kujbyszewa, przerzucany z jednego do drugiego. Warunki mieszkaniowe fatalne, dopiero gdzieś w końcu roku 1940 nieznacznie się poprawiły, później zaś były dość możliwe.

4. Opis obozu, więzienia itp. (teren, budynki, warunki mieszkaniowe, higiena):

Mieszkało się w barakach drewnianych, opalanych. Natomiast były one zatłoczone do niemożliwości. Zresztą to samo widzimy w więzieniu odeskim, gdzie w celi „pojedynce” spało od 10 do 15 ludzi. Pojęcie higieny zaś ograniczało się tylko do łaźni raz na dwa tygodnie, względnie raz na tydzień. Wtedy też była wymieniana bielizna brudna na czystą.

5. Skład jeńców, więźniów (narodowość, kategoria przestępstw, poziom umysłowy i moralny, wzajemne stosunki etc.):

W więzieniu odeskim siedzieli przeważnie Polacy (około 3 – 4 tysięcy), reszta to Rosjanie (żołnierze Armii Czerwonej oraz kryminaliści). W obozach zaś prócz Polaków, stanowiących czasami większość, byli Rosjanie oraz Uzbecy. Jeżeli chodzi o kategorie przestępstw, to przeważnie byli kryminaliści oraz tzw. kontrrewolucjoniści.

[brak dalszego ciągu]