JAN GÓRNICKI

1. [Dane osobiste:]

St. sierżant Jan Górnicki z rocznika 1903, podoficer zawodowy, żonaty, 3 kompania Ośrodka Zapasowego Piechoty.

2. [Data i okoliczności aresztowania:]

19 września 1939 roku po wkroczeniu wojsk sowieckich na teren woj. tarnopolskiego przygotowywałem się do ucieczki poza granicę kraju na Węgry. W dniu tym wyszedłem na ulicę miasta Skałat w celu załatwienia formalności. Zostałem rozpoznany przez byłego naszego agenta, który pracował dwustronnie, nazwisko Joachim Sławski z Łaszczówki, pow. Skałat i osadzono mnie w więzieniu w Tarnopolu.

3. [Nazwa obozu, więzienia, miejsca przymusowych prac:]

Od 20 września 1939 do 24 lutego 1940 roku przebywałem w więzieniu Tarnopol w śledztwie na celi nr 5, 6 i 13. Współwięźniami byli: kpt. Kisielewski z 12 Pułk Artylerii Polowej, kpt. Dąbrowski, por. Drozdowski i ppłk Janusz z 12 Baonu Korpusu Ochrony Pogranicza „Skałat”, nadinsp. Nagler, podinsp. Stadler, Kiniczyk, nadkomisarz Pękala, Bober i inni z Głównej Komendy Policji Państwowej.

Od 6 marca do 30 lipca 1940 roku siedziałem w więzieniu Melitopol. Współwięźniami byli: kpt. Kaczkowski, kpt. Kopeć z urzędu woj. Tarnopol, st. sierż. Jan Büsser z 12 Baonu Korpusu Ochrony Pogranicza „Skałat”, Mieczysław Zalipka, syn kapitana z Wilna, Okienko – właściciel domu z Tarnopola z ul. Wigury 2, Frankowski, Król, Mazut, Markiewicz i inni, których nazwisk sobie nie przypominam.

Od 1 sierpnia 1940 do 2 kwietnia 1941 przebywałem w więzieniu Kijów, specjalny korpus Łukianówka w celi nr 47, 27 i 18. Współwięźniami byli: kpt. Antoni Zieliński inżynier ze Lwowa, kpt. Jan Górawski obecny przydział 8 Pułk Artylerii Lekkiej 5 Dywizji Piechoty, kpt. Rytel, por. inż. Kwolek ze Lwowa, Wosiatka wiertacz z Drohobycza, Borkowski notariusz i wielu innych, których nazwisk nie przypominam sobie. 2 kwietnia 1941 roku zostałem zasądzony na osiem lat łagrów Kotłas za współpracę z II Oddziałem § 54, „6” i w dniu 5 kwietnia 1941 wywieziono mnie do Charkowa.

Od 6 kwietnia do 22 sierpnia 1941 siedziałem nadal w więzieniu izolacyjnym nr 1 w Charkowie. Współwięźniami byli: por. Czesław Bogdanowicz obecny przydział Centrum Wyszkolenia Armii „Etapy”, pchor. Mieczysław Rutkowski z Warszawy, st. strzelec Jabłoń obecny przydział Ośrodek Zapasowy Artylerii, kpr. Staruszkiewicz z Czortkowa, Wasyl Prodan Okopy św. Trójcy, Zenon Kuśmierenko, Stefaniszyn, Korneluk i wielu innych.

Od 22 sierpnia do 9 września 1941 byłem w drodze na zesłanie do łagrów Peczora, od 9 do 22 września punkt przejściowy Peczora-łagier.

4. [Opis obozu, więzienia itp.:]

Warunki higieniczne w więzieniu były złe ze względu na przepełnienie w celach, wszy, duszno i ciasno oraz brak wody do mycia.

5. [Skład jeńców, więźniów, zesłańców:]

Skład zesłańców jak pkt. 3. miejsca pobytu w więzieniach

6. [Życie w obozie, więzieniu:]

Życie w więzieniu monotonne, bez żadnych wrażeń. Życie koleżeńskie między Polakami grupkami dość dobre. Prac kulturalnych nie prowadzono ze względu na obserwację kamerową ze strony sowieckiej i konfidentów kamerowych.

W więzieniu Charków prowadzono rozmowę na temat wojny obecnej, która została zdradzona przez współwięźnia Wasyla Prodana z Okopów św. Trójcy. Za powyższe przewinienie został pociągnięty do odpowiedzialności sądowej por. Czesław Bogdanowicz, pchor. Mieczysław Rutkowski, kpr. Jabłoń i Staruszkiewicz, którym wytoczono sprawę sądową i skazani zostali w dniu 31 lipca 1941 na karę śmierci.

Skazani obecnie służą w armii polskiej.

7. [Stosunek władz NKWD do Polaków:]

Stosunek władz sowieckich do Polaków był w więzieniu bezwzględny, za najmniejsze przekroczenie przepisów więziennych karano karcerem i wytaczano sprawę sądową. Propagandy nie prowadzono.

8. [Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:]

Pomoc lekarska w więzieniu możliwa, o zmarłych brak danych.

9. [Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?]

Łączności z krajem i rodziną od chwili aresztowania nie miałem żadnej.

10. [Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?]

Zwolniony zostałem z łagru Peczora 22 września 1941 roku i transportem przyjechałem do Buzułuku, gdzie 25 października 1941 roku zostałem wcielony do Wojska Polskiego, Oddział I Sztabu Armii.