Ryszard Opala
kl. VIB
Publiczna Szkoła Powszechna w Wąchocku
pow. Iłża
Wspomnienie zbrodni niemieckiej
Niemcy, wchodząc do Polski, palili wsie i miasteczka, strzelali do bezbronnej ludności, koncentrowali ludzi w różnych miejscowościach, aby później wywieźć na roboty przymusowe. Władze niemieckie przy rejestracji bezrobotnych wypłacały jednorazowo zapomogi po dziesięć złotych polskich [w] monetach srebrnych po to, aby za parę dni wycofać z obrotu wszystkie monety srebrne. Niemcy, widząc, że ludzie zasłużeni ojczyźnie i uczeni mogą stać się niebezpieczni dla nich, zaczęli ich aresztować, a [następnie] gdzieś w obozach czy więzieniach mordowali, tak że żaden z tych ludzi nie powrócił. Uczelnie wyższe w ogóle w czasie okupacji niemieckiej nie istniały, nauka odbywała się potajemnie, a w szkołach niższych odebrano książki do historii, geografii, rachunków i zaczęto aresztować nauczycieli, przeprowadzano masowe aresztowania i egzekucje. Niemcy wywozili z Polski, co się dało, np. zboże, bydło, maszyny i zabytki starożytne, wszystko to, co stanowiło wartość dla nich. Lecz im to nic nie pomogło, bo musieli z Polski uciekać poganiani przez wojska polskie i Armię Czerwoną.