1. Dane osobiste:
Ogniomistrz Adam Zieliński, 39 lat, podoficer zawodowy, żonaty, dwoje dzieci; [nr poczty polowej:] 160.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
Aresztowany 6 maja 1940 r., w nocy.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Więzienia: Lwów (Brygidki), Charków.
Łagry: na Czukotce „Toskania” (kopalnia złota i platyny).
4. Opis obozu, więzienia:
Więzienia: w celach przeznaczonych dla 16 do 18 ludzi siedziało 100 do 120 ludzi. Latem dawali jeść śledzie, a po 24 godziny nie dali wody. Więźniowie spali na podłodze lub cemencie, bez żadnego koca, siennika, prześcieradła czy garści słomy. Łaźnia co dwa miesiące. Bieliznę prali więźniowie w ustępie i to nie było wolno (straszne zawszenie).
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Do sierpnia 1940 r. więźniów politycznych dawali do cel, w których siedzieli mordercy i bandyci, którzy wyprawiali nieludzkie orgie. Po sierpniu tych wszystkich zbrodniarzy odłączyli, a pozostali razem oficerowie, podoficerowie, zawodowi lekarze, właściciele ziemscy i oficerowie sowieccy. Wszyscy oskarżeni o zdradę stanu i antykomunizm. Stosunek wzajemny dobry.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Dzień pracy trwał 12 godzin plus trzy do czterech dojście do miejsca pracy. Norma: trzy metry sześcienne gliny wykopać i wywieźć do płuczkarki na 200 do 300 m odległości. Praca była w wodzie. Barak z worków po mące – wobec stale trwających deszczów ludzie stale byli w wodzie. Wyżywienie: 500 g chleba i trzy razy dziennie po pół litra wody i kilka ziaren owsa.
Ubranie jedno drelichowe służyło w dzień za ubranie, w noc za posłanie, gdyż siennika, słomy czy koca nie było. Gdy chory – nawet zwolniony przez lekarza – został w baraku, wyrzucali go na deszcz, w błoto, na pole i leżał aż do przyjścia z roboty brygady roboczej. Jeśli osłabł przy pracy, po trzykrotnych wezwaniach do pracy przez wartownika, jeśli nie pracował, został zastrzelony. Widziałem dwa wypadki. Życie kulturalne – żadne.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Władze NKWD szykanowały na każdym kroku w nieludzki sposób. Badania odbywały się i bili do utraty przytomności lub w sali przesłuchań sadzali pod strażą na 24 godziny na stołku o dwóch nogach, bez snu i jedzenia, nie wolno się ruszyć, bo wartownik strzela. Po 24 godzinach rozpoczynają badanie. Albo stawiali pod ścianę przed oddział egzekucyjny, pod wymierzone lufy karabinów.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Do lekarza bardzo trudno było się dostać, jeszcze gorzej było z lekarstwami. Śmiertelność bardzo duża. W więzieniu we Lwowie zmarł emerytowany major, lekarz weterynarii 9 Pułku Ułanów, Zaidel, major sędzia sądu wojskowego z Przemyśla i 16 osób – nazwisk nie pamiętam.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?:
Łączności ani z rodziną, ani z krajem żadnej.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?:
Z łagrów zostałem zwolniony 11 października 1941 r., a w lutym 1942 r. zostałem przyjęty do armii polskiej do 9 Dywizji Piechoty, oddział rozpoznawczy.