1. Dane osobiste (imię, nazwisko, stopień, wiek, zawód i stan cywilny):
Kpr. Franciszek Grylowski, kupiec, żonaty.
2. Data i okoliczności zaaresztowania:
Wzięty do niewoli 18 września 1939 r. w Markowicach pod Stanisławowem.
3. Nazwa obozu, więzienia lub miejsca przymusowych prac:
Wołoczyska, Nowy Grad [Nowogród Wołyński], Zaporoże, na północy Tywa za Kotłasem, Wiaźniki – obóz koncentracyjny.
4. Opis obozu, więzienia:
Wołoczyska – pomieszczono nas w nieczynnych stajniach, a było nas ponad 20 tys.; Nowy Grad [Nowogród Wołyński] – baraki, było ich 11–12, nas było tam ok. 15 tys.; Zaporoże – pomieszczenie w barakach, w sali pięć na pięć [metrów] mieszkało nas 30; Tywa – mieszkaliśmy w namiotach, warunki higieniczne nie do opisania.
5. Skład więźniów, jeńców, zesłańców:
Polacy, Ukraińcy, Żydzi i Białorusini. Było dużo inteligencji polskiej. Poziom moralny stał wysoko z naszym udziałem, wzajemne stosunki dobre, jeśli chodzi o Polaków.
6. Życie w obozie, więzieniu:
Pobudka o godz. 5.00, praca od 6.00 do 18.00, a czasem i do 20.00. Warunki pracy bardzo ciężkie. Normy różne – od 3 do 15 m3 ziemi wywieźć na taczkach, a drzewo od 3 do 12 kubików narżnąć i ułożyć w metrach. To norma na jednego jeńca. Ja zarobiłem za czerwiec 1940 r. dwie kopiejki, [za] lipiec, sierpień nic, mimo że wykonywałem bardzo ciężką pracę, tak jak wszyscy ją wykonywali. Najwyższa stawka zarobku to siedem do dziesięciu rubli miesięcznie.
7. Stosunek władz NKWD do Polaków:
Bardzo zły. Po 12 godzinach pracy rozebrali mnie i wielu innych, tak że zostaliśmy tylko w butach, bez onuc, i w spodniach i tak siedzieliśmy od 18.00 do 24.00 w nocy przy sześciu stopniach mrozu. To jest jeden z dziesiątków innych przykładów, z jakimi stykaliśmy się co dzień.
Propaganda komunistyczna na każdym kroku. O Polsce powiadali, że jej już nigdy nie będzie.
8. Pomoc lekarska, szpitale, śmiertelność:
Pomoc lekarska słaba, szpitale pod psem.
9. Czy i jaka była łączność z krajem i rodzinami?
Otrzymałem dwa listy z Krakowa od żony w 1940 r.
10. Kiedy został zwolniony i w jaki sposób dostał się do armii?
9 lipca zostaliśmy wywiezieni z Północy do Wiaźnik (obóz koncentracyjny) i stamtąd do Tatiszczewa, [do] 7 Dywizji.
Miejsce postoju, 7 marca 1943 r.