JANINA ŻELAZOWSKA

Warszawa, 15 stycznia 1945 r. Sędzia śledczy [brak nazwiska, w podpisie A. Ge…] przesłuchał niżej wymienioną w charakterze świadka. Świadek została uprzedzona o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań oraz o znaczeniu przysięgi. Sędzia odebrał przysięgę, po czym świadek zeznała, co następuje:


Imię i nazwisko Janina Żelazowska
Data urodzenia 26 października 1908 r.
Imiona rodziców Jan i Emilia
Miejsce zamieszkania Warszawa, ul. Bolecha 88 (Koło)
Zajęcie pracowniczka Polskiego Czerwonego Krzyża
Wyznanie rzymskokatolickie
Karalność niekarana

Jako protokolantka Polskiego Czerwonego Krzyża byłam obecna przy ekshumacji dokonywanej przez Wydział Zdrowia Zarządu Miejskiego w marcu 1945 roku na terenie fundacji im. Staszica (ul. Wolska 4). W ogrodzie fundacji na terenie pierwszej szklarni (w kierunku od ul. Okopowej do Karolkowej) znalezione zostały szczątki około 300 osób. Na znajdującym się na podłodze szklarni koksie leżały części spalonych kości ludzkich i resztki zwęglonych ciał oraz popiół. Szczątki te zostały przeniesione do wspólnej mogiły na terenie Szpitala im. Łazarza. Od obecnej przy ekshumacji Zofii Lewandowskiej (zam. ul. Wolska 4), która znajdowała się w czasie powstania warszawskiego na terenie fundacji, dowiedziałam się, że w czasie powstania Niemcy rozstrzelali tam około 300 osób i następnie spalili [ciała]. Świadek powyższa podała mi szereg nazwisk osób zamieszkałych na terenie fundacji, które w ten sposób tam zginęły. Świadek sporządziła następujący szkic sytuacyjny fundacji im. Staszica.

(szkic sytuacyjny)

Dodaję, że w niezasypanym rowie strzeleckim koło ul. Okopowej znaleziono trzy czy cztery ciała ludzkie (mężczyźni) zachowane dobrze. Zwłoki te zostały zidentyfikowane przez wyżej wymienioną Zofię Lewandowską i pochowane również na terenie Szpitala Łazarza.

Protokoły powyższej ekshumacji znajdują się w PCK.

Odczytano.